Onthoudt je hond de activiteiten die je samen met hem hebt gedaan? Wetenschappers hebben aan de hand van een leuk onderzoek laten zien dat onze trouwe huisdieren inderdaad dit type geheugen hebben.

Het idee dat dieren bewust zaken kunnen herinneren is controversieel, voornamelijk omdat de meeste beesten geen zelfbewustzijn hebben. Toch blijkt uit eerdere studies dat bepaalde diersoorten zich toch bepaalde gebeurtenissen kunnen herinneren die belangrijk zijn om te overleven. Zo blijkt een vogeltje genaamde de struikgaai in staat om zich precies te herinneren welk type voedsel hij waar en wanneer verstopte, en wie er toekeek.

Maar hoe zit dat met het episodische geheugen, het herinneren van gebeurtenissen die niet direct relevant zijn voor overleven? Zoals een hond die een spelletje speelt met zijn baasje? Dat is wat drie Hongaarse onderzoekers uitzochten.

“Doe mij na!”

Zeventien honden en hun baasjes werden uitgenodigd om deel te nemen aan het onderzoek. De dieren werden getraind om op commando een handeling van hun baasje te herhalen. Zo leerden de honden om na het commando ‘doe na’ in de lucht te springen nadat ze hun baasje datzelfde hadden zien doen, zonder dat ze die sprong eerder zelf hadden geleerd. Andere handelingen waren bijvoorbeeld het aanraken van een paraplu, of het stappen op een stoel.

Toch bewijst zoiets niet dat de hond ook daadwerkelijk een episodisch geheugen heeft. Immers kijkt het beest naar de handelingen van het baasje in de veronderstelling dat het de handeling zometeen moet nadoen. Om echt te testen of de dieren onthouden wat ze gezien hebben, moet het commando ‘doe na!’ komen wanneer de hond het totaal niet verwacht.

“Lig!”

In de volgende ronde van trainen werd de honden geleerd om op commando te gaan liggen wanneer ze hun baasje een handeling hadden zien uitvoeren. Ze hoefden de actie dus niet meer zelf te herhalen.

Maar toen werden de honden verrast. Nadat ze doorhadden dat ze na de handeling van hun baasje moesten gaan liggen, riep de hondenliefhebber ‘doe na!’. Omdat het dier dit commando totaal niet verwachtte (wat ook bleek uit het feit dat ze hun baasje een poos verward aan bleven staren), zouden ze de handeling enkel kunnen herhalen als ze hem daadwerkelijk onthouden hadden. De honden werden twee keer getest: één keer met een minuut tussen de handeling en het commando ‘doe na!’, en één keer met een uur er tussen.

Bello onthoudt gebeurtenissen

Van de 35 pogingen slaagden er 33 succesvol. Blijkbaar onthielden de honden de geobserveerde kunsten van het baasje, ook zonder te verwachten ze te moeten nabootsen. Wel bleek dat hoe langer het interval tussen actie en commando, hoe moeilijker de hond het vond om de handeling te herhalen. Dat is een logisch fenomeen dat we ook bij mensen zien: als je een waarneming niet bewust in je opneemt, is het veel lastiger om deze later goed te herinneren.

Dit onderzoek laat zien dat de basis van het geheugen van honden een stuk geavanceerder is dan slechts herhaling en beloning. De dieren onthouden wat ze hun baasje zagen doen, zelfs als ze er verder niets mee hoeven te doen.

Dit onderzoek werd onlangs gepubliceerd in het tijdschrift Current Biology.

Dit artikel werd ook gepubliceerd op brainmatters.nl.